THỐNG KÊ
I. Phân tích xu hướng tham gia hoạt động của sinh viên
1. Mục tiêu tham gia hoạt động: Theo kết quả khảo sát, phát triển kỹ năng mềm là mục tiêu hàng đầu khi sinh viên tham gia các hoạt động ngoại khóa, chiếm tỷ lệ 29,3%. Tiếp theo là nhu cầu kết nối, giao lưu bạn bè với 24,7% và học hỏi, bổ sung kiến thức với 21,1%. Những con số này cho thấy sinh viên hiện nay đặc biệt quan tâm đến việc rèn luyện các kỹ năng thực tiễn, xây dựng mạng lưới quan hệ xã hội cũng như mở rộng tri thức thông qua việc tham gia các hoạt động ngoài giờ học chính khóa.
2. Thời gian dành cho hoạt động ngoại khóa: Có đến 41,9% sinh viên cho rằng thời gian họ có thể dành cho hoạt động ngoại khóa phụ thuộc vào từng thời điểm, cho thấy sự biến động về lịch học và công việc cá nhân. Bên cạnh đó, chỉ khoảng 30% sinh viên có thể tham gia dưới 2 giờ mỗi tuần, trong khi 25,5% dành được từ 2 đến 5 giờ. Thực tế này đặt ra yêu cầu các hoạt động cần được thiết kế linh hoạt về mặt thời gian, ưu tiên tổ chức theo đợt, vào cuối tuần hoặc thời điểm ít áp lực học tập, tránh kéo dài xuyên suốt học kỳ để không gây quá tải cho sinh viên.
3. Hoạt động mong muốn trải nghiệm: Workshop kỹ năng mềm với tỷ lệ lựa chọn 25,8% và các câu lạc bộ văn nghệ, thể thao chiếm 22,1% là hai loại hình hoạt động được sinh viên quan tâm nhiều nhất. Bên cạnh đó, 20,5% sinh viên mong muốn được tham gia các chương trình tình nguyện ngắn hạn. Những số liệu này cho thấy sinh viên có xu hướng ưu tiên các hoạt động ngắn gọn, mang tính thực hành cao, đồng thời phù hợp với sở thích cá nhân và tạo cơ hội gắn kết với cộng đồng.
4. Mảng hoạt động sinh viên quan tâm nhất: Theo kết quả khảo sát, mảng hoạt động được sinh viên quan tâm nhất là học thuật – nghiên cứu khoa học với tỷ lệ lên đến 71,4%. Xếp sau đó là hoạt động tình nguyện (57,1%) và phát triển kỹ năng mềm (51,8%). Điều này cho thấy nhu cầu của sinh viên không chỉ dừng lại ở việc nâng cao kiến thức chuyên môn mà còn mở rộng sang các trải nghiệm thực tế và hoàn thiện bản thân. Do đó, các chương trình nên được thiết kế theo hướng tích hợp giữa yếu tố học thuật, kỹ năng và trải nghiệm nhằm đáp ứng toàn diện nhu cầu phát triển của sinh viên.
5. Mức độ yêu thích theo loại hình hoạt động: Các hoạt động được sinh viên đánh giá “Thích” hoặc “Rất thích” nhiều nhất bao gồm: viết báo cáo – nghiên cứu khoa học, thuyết trình – tranh biện, và tham gia tình nguyện cùng công tác hậu cần tổ chức. Điều này cho thấy sinh viên có xu hướng lựa chọn đa dạng loại hình hoạt động, trải dài từ học thuật đến các hoạt động xã hội, phản ánh nhu cầu phát triển toàn diện cả về tư duy, kỹ năng chuyên môn lẫn trải nghiệm thực tế.
II. Dự đoán 10 nội dung hoạt động phù hợp với sinh viên
Dựa trên nhu cầu và xu hướng tham gia của sinh viên, có thể định hướng tổ chức 10 nhóm hoạt động phù hợp như sau:
(1) Chuỗi workshop kỹ năng mềm nên được triển khai thường xuyên với nội dung xoay quanh các kỹ năng thiết yếu như thuyết trình, tư duy phản biện, quản lý thời gian và làm việc nhóm. Các buổi workshop nên được tổ chức theo mô hình nhỏ gọn, linh hoạt về thời gian (ưu tiên buổi tối hoặc cuối tuần) nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho sinh viên tham gia.
(2) Các cuộc thi học thuật và sáng tạo nghiên cứu khoa học nên gắn liền với chuyên ngành đào tạo, có thể tổ chức dưới hình thức Hackathon, nghiên cứu nhỏ hoặc mô hình nhóm. Việc có mentor hỗ trợ chuyên môn và hướng dẫn viết báo cáo sẽ giúp sinh viên vừa rèn luyện năng lực nghiên cứu vừa tiếp cận gần hơn với thực tiễn khoa học.
(3) Chương trình tình nguyện ngắn hạn vào cuối tuần sẽ là lựa chọn phù hợp cho những sinh viên muốn đóng góp cho cộng đồng mà vẫn đảm bảo quỹ thời gian cá nhân. Các hoạt động như vệ sinh môi trường, hỗ trợ học sinh vừa mang ý nghĩa nhân văn, vừa tạo điều kiện để sinh viên giao lưu và chia sẻ giá trị sống tích cực.
(4) Việc duy trì và phát triển các câu lạc bộ văn nghệ – thể thao sẽ giúp sinh viên giải tỏa áp lực học tập, nuôi dưỡng đam mê cá nhân. Ngoài ra, có thể tổ chức các giải thi đấu thể thao, liên hoan văn nghệ cấp khoa để tạo sân chơi phong phú và gắn kết cộng đồng sinh viên.
(5) Các chương trình kết nối sinh viên – giao lưu liên khóa, có thể giúp sinh viên năm nhất làm quen môi trường mới, kết nối với các anh chị khóa trên, các nội dung định hướng học tập, giới thiệu câu lạc bộ/đội nhóm hoặc trò chơi tập thể sẽ góp phần tạo không khí cởi mở, thân thiện.
(6) Cuộc thi thuyết trình – tranh biện nên được tổ chức theo hình thức thi đấu, đa dạng nội dung, nhằm tạo không gian rèn luyện tư duy logic, khả năng diễn đạt và phản biện, đày là những kỹ năng quan trọng trong học tập và công việc tương lai.
(7) Hội trại hoặc các chuyến dã ngoại trong học kỳ vừa tạo cơ hội trải nghiệm thực tế, vừa góp phần xây dựng tập thể đoàn kết. Hình thức này phù hợp với nhóm sinh viên yêu thích vận động, thiên nhiên và các hoạt động ngoài trời.
(8) Các buổi talkshow định hướng nghề nghiệp và kỹ năng mềm, có sự tham gia của diễn giả là cựu sinh viên hoặc đại diện doanh nghiệp, sẽ giúp sinh viên hiểu rõ hơn về môi trường làm việc thực tế, từ đó chủ động chuẩn bị cho hành trang nghề nghiệp của mình.
(9) Chuỗi lớp học trải nghiệm kỹ thuật chuyên ngành: Tổ chức các buổi thực hành, trải nghiệm về kỹ thuật, công nghệ gắn với chuyên ngành của sinh viên như: an toàn phòng thí nghiệm, tự chế tạo vật liệu/xà phòng/nước rửa tay/nến thóm, lập trình ứng dụng, thiết kế mô hình, AI cơ bản,… Các lớp học nên được tổ chức theo nhóm nhỏ, có sản phẩm đầu ra cụ thể và có sự hướng dẫn của giảng viên, cựu sinh viên hoặc chuyên gia trong ngành. Hoạt động này giúp sinh viên “học đi đôi với hành”, tăng tính ứng dụng và tạo tiền đề cho các ý tưởng nghiên cứu khoa học.
(10) Tổ chức định kỳ các buổi đối thoại mở giữa sinh viên với lãnh đạo nhà trường, giảng viên, cán bộ Đoàn – Hội để trao đổi thẳng thắn về các vấn đề học tập, hoạt động phong trào, kỹ năng sống, sức khỏe tinh thần,… Có thể kết hợp với khảo sát nhanh, hoạt động nhóm nhỏ, hoặc chia sẻ câu chuyện truyền cảm hứng. Diễn đàn này vừa thể hiện tinh thần lắng nghe, đồng hành, vừa tạo không gian để sinh viên bày tỏ quan điểm, rèn luyện kỹ năng diễn đạt và tăng cường sự gắn bó với môi trường học tập.